Kans op ongevallen, lichamelijk letsel en materiële schade door omvallen van stellingen of getroffen worden door vallende voorwerpen uit de stelling.
Er zijn drie belangrijke oorzaken te benoemen:
- slechte constructie, montage of verankering, waardoor kans op omvallen / instorting;
- overbelasting (meer gewicht in de stelling dan het laadvermogen), waardoor kans op instorting;
- slechte staat van keuring en onderhoud (roestvorming of doorgebogen staanders, of aanrijdschade);
- onvoldoende / onjuiste maatregelen ter voorkoming van vallende voorwerpen uit stellingen;
- onvoldoende maatregelen ter bescherming van stellingen bij aanrijdgevaar (aanrijdbeschermers, voldoende brede paden, vlakke vloeren, goede verlichting)
De risico’s worden nog vaak onderschat. Temeer daar deze ook niet altijd bekend zijn, direct zichtbaar zijn of opvallen:
- Wanneer bijvoorbeeld ook voetgangers door stellingspaden lopen, terwijl aan de andere kant net een pallet hoog in een stelling geplaatst wordt, bestaat, zonder een goede afscherming, een reële kans, dat er iets naar beneden valt.
- Na verloop van tijd kunnen verankeringen en bevestigingen los raken of meer speling krijgen. Dit heeft grote impact op zowel de belasting als stabiliteit van de stellingen.
- Het maximale laadvermogen van stellingen is vrijwel uitsluitend bepaald op basis van verticale krachten. Horizontale krachten, zoals bij een aanrijdschade, zijn niet direct meegenomen in de berekeningen rondom het maximale laadvermogen. Toch hebben deze krachten een enorme impact op de stabiliteit en het draagvermogen van de stelling. Zo blijkt uit keuringen en inspectierapporten dat aanrijdschade tot 60% minder draagvermogen kan leiden!
Het zal aan de hand van deze voorbeelden duidelijk zijn dat er niet voor niets een aantal wettelijke verplichtingen gelden voor magazijnstellingen.
Stellingen worden gezien als arbeidsmiddelen en vallen daarom onder de Richtlijn Arbeidsmiddelen (2009/104/EG)
Brancherichtlijn
Voor magazijnstellingen gelden de volgende verplichtingen/eisen:
Constructie, montage en verankering (Zie tevens Arbocatalogusblad Constructie, montage en verankering)
- Stellingen moeten voorzien zijn van een CE markering. Nb. Bij het configureren van meerdere stellingen aan elkaar of het verankeren, anders dan in de gebruikersvoorschriften staat, geldt een verplichte herkeuring.
- Na montage geldt veelal een ingebruikname keurplicht
- Stellingen moeten op een goede wijze tegen omvallen zijn verankerd. Dit geldt vooral als het gaat om inrijdstellingen, en om stellingen die hoger zijn dan 2 meter en een hoogte/diepte verhouding van meer dan 4:1 hebben.
- Als stellingen met de ruggen aan elkaar gekoppeld zijn moet gecontroleerd worden of de koppelstukken (minimaal 2 stuks) aanwezig zijn. Als liggers en draagarmen via inhaakverbindingen gekoppeld worden, dan moet hier een borging aanwezig zijn. Als de borgingen ontbreken, bestaat het gevaar dat bij het in- of uitslaan van de last de ligger uit de staander getild wordt. Deze borgingen moeten regelmatig gecontroleerd worden op aanwezigheid en goede staat.
Overbelasting (Zie tevens Arbocatalogusblad Maatregelen tegen overbelasting van stellingen en entresols)
- Het maximale draagvermogen moet bij de medewerkers bekend zijn en dient middels draagvermogenborden of stickers bij de stellingen aanwezig zijn.
Keuring en onderhoud (Zie tevens Arbocatalogusblad Keuringen en onderhoud stellingen)
- Magazijnstellingen vallen onder het keuringsregime zoals dat is vastgelegd in het Arbobesluit artikel 7.4a. Dit betekent dat magazijnstellingen periodiek gekeurd moeten worden. Daarnaast is er voor magazijnstellingen in veel gevallen ook een ingebruikname keuring noodzakelijk.
- Extra keuringen indien gebreken geconstateerd worden.
- Periodieke visuele inspecties.
Maatregelen ter voorkoming van vallende voorwerpen (Zie tevens Arbocatalogusblad Maatregelen tegen valgevaar binnen magazijnen.)
- Er dienen adequate maatregelen getroffen te worden en beveiligingen aangebracht te worden ter voorkoming van persoonlijk letsel door vallende goederen. Zoals, schopranden, leuning- of hekwerk, gaasachterwanden, aparte voetgangerpaden, etc.
Bescherming van stellingen (Zie tevens Arbocatalogus Bescherming van stellingen)
- Er dienen afdoende aanrijdbeschermers aanwezig te zijn, op de volgende plaatsen :
- zich op de hoeken bevindende staanders van gangen bestemd voor het rijden met een truck, zogenaamde framebeschermers;
- bij onderdoorgangen van palletstellingen;
- zijkant van inrijstellingen, doorrolstellingen indien een heftruck daar schade kan veroorzaken;
- voorzijde van inrijstellingen, doorrolstellingen door stalen beschermers;
- kolommen van verdiepingsvloeren indien met een heftruck onder de vloer wordt gereden.Op de genoemde plaatsen moeten de stellingstaanders zodanig tegen aanrijdingen worden beschermd dat deze over een hoogte van ten minste 400 mm niet door een heftruck kunnen worden geraakt. Om praktische redenen dienen zij tevens op eenvoudige wijze vervangen te kunnen worden
Brancheoplossing
Ongevallen, letsels en schades met magazijnstellingen zijn vermijdbaar of aanzienlijk te beperken door enerzijds technische maatregelen, zoals:
- het aanbrengen van aanrijdbeschermers;
- beveiligingen tegen vallende goederen;
- goede verankeringen.
Anderzijds door diverse organisatorische maatregelen, zoals:
- opstellen goede werkinstructie (bijv. opstellen bedrijfsverkeer en veiligheidsplan);
- zorg dragen voor adequaat onderhoud en periodieke keuringen en inspecties;
- een veilige inrichting van de transportomgeving;.
- afspraken rondom melding en registratie van beschadigingen.
Zie tevens Oplossingentabel
Risicobeheersing
Werken brengt, net als alle andere activiteiten, een zeker risico voor de gezondheid met zich mee. Het spreekt vanzelf dat het risico voor werknemers om door hun werk een ongeval te krijgen of arbeidsongeschikt te worden, zo klein mogelijk moet zijn.
Risico-inventarisatie en -evaluatie:
Volgens de Arbowet moet een bedrijf de gezondheidsrisico’s die de werknemers lopen tijdens hun werk inventariseren en evalueren en moet het op grond daarvan een plan maken om die risico’s zo nodig te verminderen. Voor meer informatie over de uitvoering van een risico-inventarisatie en -evaluatie zie www.rie.nl .
Zie voor uw branchespecifieke RI&E RI&E Dranken en Wijn – Site
Risicobeheersing:
Bij de beheersing van risico’s worden de risico’s beperkt tot een aanvaardbaar niveau door het treffen van maatregelen. Om dit effectief te doen, moet gebruik worden gemaakt van een systematische benadering; een strategie. Het idee hierachter is risico’s zoveel mogelijk aan de bron te bestrijden. Dit wordt de arbeidshygiënische strategie genoemd:
- Bron wegnemen: bijvoorbeeld aanbrengen aparte looproutes.
- Hulpmiddelen gebruiken of de bron afschermen: bijvoorbeeld plaatsen van afschermingen zoals aanrijdbeveiliging.
- Organisatorische oplossingen: Gedragsregels en periodieke inspectie.
- Persoonlijke beschermingsmiddelen: Bijvoorbeeld veiligheidsschoenen.
Oplossingentabel
De diverse oplossingen in de tabel zijn ingedeeld volgens de arbeidshygiënische strategie. Het kan voorkomen dat een ‘oplossing’ op meerdere niveaus betrekking heeft binnen de arbeidshygiënische strategie.
Normen en wetten
Richtlijn Arbeidsmiddelen (2009/104/EG)
Arbobesluit: Hoofdstuk 3
Arbobesluit artikel 7.4a
Diverse NEN normen: NEN-EN 15620, 15629 en 15635, NEN 5051, NEN 5052, NVN 5053 en NPR 5055
Achtergrondinformatie
Europese regelgeving rondom het thema Veiligheid en gezondheid op het werk.
Arbo informatieblad 14: ‘Bedrijfsruimten: inrichting, transport en opslag’
Site BMWT
Site Logistiek.nl
Site Nolte opslag systemen
Factsheet 16 Preventie van transportongevallen van het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk.