Definitie
Onder duwen en trekken wordt het handmatig in beweging brengen en verplaatsen van een last over een langere afstand verstaan, waarbij het lichaam zich in dezelfde richting beweegt als de last, zonder dat de last wordt gedragen. De krachten zijn in hoofdzaak horizontaal gericht. Bij duwen is deze kracht van het lichaam af gericht. Bij trekken naar het lichaam toe.
Knelpunt/risico:
Naast kans op lage rugklachten, is uit onderzoek gebleken dat werknemers die regelmatig moeten duwen en trekken 2,5 – 4 keer zoveel kans hebben op het krijgen van schouderklachten dan werknemers die niet duwen en trekken.
Welke factoren hebben invloed op risico’s bij trekken en duwen
Uit onderzoeken rondom het risico op het ontstaan van lichamelijke klachten door “trekken en duwen”, is gebleken dat vooral de volgende factoren een belangrijke rol spelen:
- De trek- of duwkrachten voor het op gang brengen van de last
- De trek- of duwkrachten voor het op gang houden van de last
- Het totaalgewicht van de last (=gewicht van kar of pallet + belading)
- De frequentie
- De verplaatsingsafstand
- De aanwezigheid van obstakels (drempels, stoepranden) en hellende vlakken in de rijbaan;
- De lichaamshouding / trek- duwhouding
- De kwaliteit van de roleigenschappen van de transportmiddelen (soort, grootte en lagering van de wielen); De effenheid van het loopvlak;
- De contacteigenschappen van de schoenen met de vloer (stroef of glad).
Op basis van deze factoren zijn richtlijnen/methoden opgesteld om te bepalen of “trekken en duwen” een risico is.
In het Arbocatalogusblad Methoden van risicobepaling bij trekken en duwen zijn twee methoden beschreven waarmee bepaald kan worden of “trekken en duwen” binnen uw organisatie een risico is.
Brancherichtlijn
In het Arbobesluit (Artikel 5.2) is bepaald dat “duwen en trekken” geen gevaar voor de veiligheid en gezondheid van de medewerker mag opleveren
Indien twijfel bestaat over de aanwezigheid van risico’s bij “trekken en duwen” wordt gebruik gemaakt van één van de, in het Arbocatalogusblad Methoden van risicobepaling bij trekken en duwen, nadere onderzoeksmethoden.
Wanneer uit deze nadere inventarisatie methode blijkt dat er sprake is van een risico bij “trekken en duwen”, dienen maatregelen genomen te worden om dit risico, zoveel als redelijkerwijs mogelijk is, te voorkomen
Brancheoplossing
Risico’s bij “trekken en duwen” zijn vermijdbaar of aanzienlijk te beperken door maatregelen, zoals:
- Aanschaf hulpmiddelen zoals een elektrische palletwagen
- Het omlaag brengen van de duw- of treklasten
- Verlagen van de loopafstanden en frequenties
- Goede werkhoudingen en werkmethoden (voorlichting)
- Afwisseling / rouleren van werkzaamheden
- Aanpassen van de werkomgeving (geen obstakels in de zin van hellingen, optapjes, gladde of oneffen vloeren e.d.)
- Dragen van stevige en antislip schoenen
Zie tevens Oplossingentabel
Risicobeheersing
Werken brengt, net als alle andere activiteiten, een zeker risico voor de gezondheid met zich mee. Het spreekt vanzelf dat het risico voor werknemers om door hun werk een ongeval te krijgen of arbeidsongeschikt te worden, zo klein mogelijk moet zijn.
Risico-inventarisatie en –evaluatie:
Volgens de Arbowet moet een bedrijf de gezondheidsrisico’s die de werknemers lopen tijdens hun werk inventariseren en evalueren en moet het op grond daarvan een plan maken om die risico’s zo nodig te verminderen. Voor meer informatie over de uitvoering van een risico-inventarisatie en –evaluatie zie www.rie.nl .
Zie voor uw branchespecifieke RI&E RI&E Dranken en Wijn — Site
Risicobeheersing:
Bij de beheersing van risico’s worden de risico’s beperkt tot een aanvaardbaar niveau door het treffen van maatregelen. Om dit effectief te doen, moet gebruik worden gemaakt van een systematische benadering; een strategie. Het idee hierachter is risico’s zoveel mogelijk aan de bron te bestrijden. Dit wordt de arbeidshygiënische strategie genoemd:
- Bron wegnemen: bijvoorbeeld aanschaf elektrische hulpmiddelen of verlagen van de last.
- Hulpmiddelen gebruiken of de bron afschermen: bijvoorbeeld inzet elektrische palletwagen
- Organisatorische oplossingen: bijvoorbeeld verlagen van de last, loopafstanden en frequenties.
- Persoonlijke beschermingsmiddelen: veiligheidsschoenen
Oplossingentabel
De diverse oplossingen in de tabel zijn ingedeeld volgens de arbeidshygiënische strategie. Het kan voorkomen dat een ‘oplossing’ op meerdere niveaus betrekking heeft binnen de arbeidshygiënische strategie.
| Bron wegnemen | Hulpmiddelen/Afscherming bron | Organisatorische oplossingen | Persoonlijke beschermingsmiddelen |
| Hulpmiddelen bij trekken en duwen | Hulpmiddelen bij trekken en duwen | Organisatorische oplossingen bij trekken en duwen | Veiligheidsschoenen |
| Organisatorische oplossingen bij trekken en duwen | Methoden van risicobepaling bij trekken en duwen | ||
| Gebruik van hand palletwagen | |||
| Gebruik van steekwagen |
Normen en wetten
Arbobesluit Hoofdstuk 5 Afdeling 1: Fysieke belasting
Achtergrondinformatie
Site handlingloads.eu
Dossier Lichamelijke Belasting FNV Bondgenoten
site Arbokennisnet.nl dossier fysieke belasting
SDU (leverancier) AI-blad 29 Fysieke Belasting. (Is niet gratis)