Organisatorische maatregelen bij duwen en trekken

Knelpunt/risico

Definitie
Onder duwen en trekken wordt het handmatig in beweging brengen en verplaatsen van een last over een langere afstand verstaan, waarbij het lichaam zich in dezelfde richting beweegt als de last, zonder dat de last wordt gedragen. De krachten zijn in hoofdzaak horizontaal gericht. Bij duwen is deze kracht van het lichaam af gericht. Bij trekken naar het lichaam toe.

Knelpunt/risico:
Naast kans op lage rugklachten, is uit onderzoek gebleken dat werknemers die regelmatig moeten duwen en trekken 2,5 – 4 keer zoveel kans hebben op het krijgen van schouderklachten dan werknemers die niet duwen en trekken.

Welke factoren hebben invloed op risico’s bij trekken en duwen
Uit alle uitgevoerde onderzoeken rondom het risico op het ontstaan van lichamelijke klachten door trekken en duwen is gebleken dat vooral de volgende factoren een belangrijke rol spelen:

De trek- of duwkrachten voor het op gang brengen van de last
De trek- of duwkrachten voor het op gang houden van de last
Het totaalgewicht van de last (=gewicht van kar of pallet + belading)
De frequentie
De verplaatsingsafstand
De aanwezigheid van obstakels (drempels, stoepranden) en hellende vlakken in de rijbaan;
De lichaamshouding / trek- duwhouding
De kwaliteit van de roleigenschappen van de transportmiddelen (soort, grootte en lagering van de wielen); De effenheid van het loopvlak;
de contacteigenschappen van de schoenen met de vloer (stroef of glad).

Maatregel/oplossing

Wanneer risico’s m.b.t. trekken en duwen geconstateerd zijn, kunnen afhankelijk van de oorzaak de volgende organisatorische maatregelen genomen worden:

maak duidelijke afspraken over het maximale beladinggewicht;
inventariseer de noodzaak/wens tot aanschaf van extra of andere hulpmiddelen;
maak duidelijke afspraken over wanneer welk hulpmiddel ingezet moet worden;
streef naar roulatie van taken, afwisseling in werk en voldoende rust en pauzes;
draag zorg voor egale vloeren, zonder drempels (plaats zo nodig drempelplaten) en met zo min mogelijk hellingen;
verstrek stevig schoeisel dat voldoende de voet ondersteunt en een slipvrij profiel heeft;
verstrek goed materieel (wielen met kogellagering, goede grip) en besteed aandacht aan onderhoud (periodieke controle) van het hulpmiddel;
draag zorg voor goede instructie over hoe je op een veilige en gezonde manier objecten kunt duwen en trekken / training fysieke belasting. (regel dit intern, bijvoorbeeld door een deskundig medewerker (preventiemedewerker) of schakel een deskundige in.